سفارش تبلیغ
صبا ویژن

زبانشناسی

معیار سازی زبان در چین، از مواردی است که توجه زبان شناسان زیادی را به خود جلب نموده است. در این کشور پهناور و پرجمعیت، تنوع و گوناگونی زبانی بسیار قابل ملاحظه است و زبان ها و گویش های زیادی وجود دارند که هر یک دارای میلیون ها گوینده هستند. بنابراین ، یکی از مسائل زبانی در این کشور، نبود امکان ارتباط میان گویندگان زبان ها و گویش های مختلف بوده است و از این رو، انتخاب و گسترش یک زبان به عنوان زبان مشترک مردم در سراسر کشور و معیار سازی آن، یکی از راه حل هائی بود که توجه برنامه ریزان زبان را به خود جلب نمود.
پس از انقلاب 1949، لزوم انتخاب یک زبان مشترک و معیار سازی آن بیشتر احساس گردید و به همین جهت، در سال 1955 کنفرانسی برای معیار سازی زبان چینی جدید بر پا شد. راه حلی که این کنفرانس ارائه کرد، انتخاب زبانی به نام پوتونگ هوا یا زبان مشترک و تثبیت صورت های آن بود. این زبان بر پایه ی گویش پکن و سایر گویش های شمالی چین استوار است که بخش قابل ملاحظه ای از جمعیت این کشور با آن ها آشنا هستند. از آن جا که گویش پکن در چند قرن گذشته نیز مورد توجه بوده است، انتخاب پوتونگ هوا به عنوان زبان معیار، در واقع به رسمیت شناختن گرایشی بود که از مدت ها قبل در این کشور وجود داشته است. با توجه به عوامل مختلف اجتماعی و فرهنگی مرتبط با این مسئله، تثبیت، گسترش و معیار سازی پوتونگ هوا مورد تصویب دولت و برنامه ریزان زبانی قرار گرفت و مردم به یادگیری این زبان ترغیب و تشویق شدند. پوتونگ هوا از سال 1956 در آموزش به کار گرفته شد و " کمیته ی اصلاح زبان" و سایر سازمان های مربوط در یک روند تدریجی و بلند مدت، سیاست هائی را برای گسترش و معیار سازی آن به اجرا گذاردند.
تثبیت ویژگی های تلفظی، واژگانی و دستوری پوتونگ هوا محور اصلی فعالیت هائی است که اکنون در زمینه ی معیار سازی زبان در چین به عمل می آید. واج شناسی این زبان شباهت زیادی به گویش پکن دارد و برنامه ریزان می کوشند تا ویژگی های تلفظی همین گویش را توصیه و تثبیت کنند. در زمینه ی واژگان، معیار سازی جنبه ی پیچیده تری دارد زیرا از یک سو، واژه های گویش های گوناگون مطرح هستند و از سوی دیگر واژه های بیگانه. در مورد گروه نخست، از میان واژه های هم معنی در گویش های مختلف، واژه های گویش پکن به عنوان معیار انتخاب شده اند زیرا این گویش هم نماینده ی سایر گویش های شمالی چین است و هم نسبت به گویش های دیگر در سطح کشور بیشتر قابل فهم است.
اما در مورد کاربرد واژه های بیگانه ی قرضی محدودیت خاصی وجود ندارد و در نیتجه این نوع واژه ها و اصطلاحات در زبان پوتونگ هوا مورد استفاده قرار می گیرند. البته واژه های قرضی معمولا با الگوها و ویژگی های ساختاری پوتونگ هوا منطبق می شوند؛ در برخی موارد یک واژه ی بیگانه تقطیع هجائی می گردد و برای هر هجا، اصوات مشابه و نزدیک در پوتونگ هوا انتخاب می شود و به این ترتیب، نوعی جایگزینی یا ترجمه ی هجائی صورت می گیرد. در مواردی نیز از روش ترجمه ی مفهوم جزء جزء یک واژه استفاده می گردد. مثل اصطلاح اسب بخار. به این ترتیب، برای معیار سازی واژه های بیگانه ، به طور کلی از دو روش برگردان آوائی و برگردان معنائی استفاده می شود که روش دوم، در واقع نوعی واژه سازی به حساب می آید. تنوعات دستوری پوتونگ هوا خیلی قابل ملاحظه نیستند و از این رو، معیار سازی در این زمینه چندان دشوار به نظر نمی رسد.

برگرفته از کتاب:در آمدی بر جامعه شناسی زبان، یحیی مدرسی،پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی،تهران، چاپ دوم،1387،صص240-238


نوشته شده در جمعه 89/7/23ساعت 2:10 صبح توسط ابوالقاسم امینی| نظرات ( ) |