زبانشناسی
زبان ملی این جمهوری، تاجیکی و متعلق به گروه زبان های جنوب شرقی ایران است. زبان فارسی با زبان تاجیکی از یک ریشه است و هردو وارث فرهنگ و ادبیات مشترکی هستند و شکوفائی فرهنگ ایرانی بعد از اسلام در خراسان بزرگ که تاجیکستان نیز بخشی از آن بود روی داد و این باعث فخر ملت تاجیک است.زبان تاجیک صاحب چهار گویش است. تمایز بین این چهار گروه گویش در تفاوت های آوایی است: الف: گویش شمالی( سمرقند، بخارا، فرغانه ی شرقی و غربی، اوراتپه و پنج کنت). ب: گویش مرکزی(زرافشان، رشتا و سوخ) ج: گویش جنوبی(بدخشان، شمال و جنوب و کولاب و قرتگین). د: گویش جنوب شرقی( گروه درواز) در اکثر مدارس تاجیکستان زبان تاجیکی تدریس می شود و دوره ی کامل تحصیلی به این زبان صورت می گیرد. برنامه های رادیو و تلویزیون نیز به زبان تاجیک پخش می شود. در حال حاضر زبان روسی نیز در کنار فارسی کاربرد دارد و به عنوان زبان دوم شناخته می شود. خط مردم تاجیک تا سال 1930رسم الخط عربی بود و در این سال خط لاتین جانشین خط عربی شد.در سال 1940 خط سیریلیک که خط رسمی روسیه است جانشین لاتین شد. به این ترتیب رابطه ی نسل جدید با فرهنگ وتاریخ نیاکان خود قطع شد. چرا که قادر به خواندن کتاب ها و دست نوشته های پیشینیان خود نبودند. بعد از استقلال دولت تاجیکستان رسم الخط عربی را در کشور جانشین خط سیریلیک کرد. برگرفته از کتاب" تاجیکستان، سرزمین و مردم" نوشته ی محمود بر آبادی ، شرکت سهامی کتاب های جیبی، تهران ، 1387، صص66-65
