زبانشناسی
در چند قرن گذشته ، جوامع آفریقای مرکزی خط های هجایی ابداع کرده اند که یا حاصل طی مراحل تکاملی ، از خط های تصویر نگار تا خط های هجایی محض ، بوده اند و یا توسط فرد و یا افرادی اختراع شده اند. اگر چه فکر نوشتن ظاهراً از خارج به این جوامع وارد شده است ، ایجاد و تکوین این نظام های گوناگون در داخل این جوامع رخ داده است. اولین خط صحرای آفریقا ظاهراً خط اقوام وایی منطقه ی سیرالئون و لیبریه بوده است، در آن جا یکی از بومیان در قرن نوزدهم ای یک نظام ارتباطی تصویری یک خط هجایی خلق کرد. در آخرین مرحله، این نظام بسیار دشوار شامل 226 نشانه ی هجایی بعلاوه ی چند نشانه ی واژه ای بود. خط وایی ظاهراً در سراسر آن ناحیه مایه ی پیدایش چندین خط تقلیدی شد. خط باموم در کامرون از بقیه جدیدتر است که یک رهبر بومی در پایان قرن نوزدهم آن را ابداع کرد. در هفتاد نشانه ی هجایی کنونی این خط ظاهراً گرایش به سوی الفبایی شدن مشاهده می شود. در میان اقوام آفریقایی ، تنها نمونه ی خط الفبایی در عصر حاضر که می توان با اطمینان آن را الفبایی دانست در الفبای سومالیایی یافت می شود. مبتکر این خط ، که با عربی و ایتالیایی آشنا بود، الفبایی ابداع کرد متشکل از نوزده نشانه ی همخوانی و ده نشانه ی واکه ای. نمادهای حروف ظاهراً به طور مستقل ابداع شده اند، اما هنگام فهرست کردن و یا از بر خواندن این الفبا، ترتیب نام حروف همان ترتیب نام حروف در عربی است. برگرفته از کتاب " در آمدی بر زبانشناسی معاصر" ترجمه ی دکتر علی درزی
